Recenzja filmu

Opowieści o rodzinie Meyerowitz (utwory wybrane) (2017)

Kilkanaście lat temu, gdy Adam Sandler i Ben Stiller trwali w kwiecie gwiazdorskiej (nie mylić z aktorską) formy, obsadzenie ich w jednym filmie byłoby albo bezczelnym skokiem na kasę, albo tęgim szyderstwem. Dziś, kiedy potrzeba autorefleksji oraz urozmaicenia portfolio pcha ich przed kamerę Noah Baumbacha ("Frances Ha"), mamy zderzenie dwóch komediowych żywiołów; zderzenie, które zamienia farsę w naprawdę dobry komediodramat. 

W "The Meyerowitz Stories" legendy amerykańskiej komedii grają przyrodnich braci, skłóconych i orbitujących wokół słońca całej familii – melancholijnego ojca (Dustin Hoffman). Starszy Danny (Sandler) stłumił swój talent muzyczny, parę razy wybrał złą drogę i generalnie przestał sobie radzić. Po rozwodzie wysyła więc córkę na studia filmowe, a sam wraca do domu rodziców i próbuje ułożyć życiowe priorytety na nowo. Młodszy Matthew (Stiller) wyjechał z Nowego Jorku i zrobił karierę w biznesie na Wschodnim Wybrzeżu. Jako jedyny nie wykazywał artystycznych aspiracji, więc jako jedyny zarobił poważne pieniądze, co stało się przedmiotem zarówno dumy, jak i zazdrości reszty rodziny. Teraz, na wieść o chorobie ojca, również powraca na stare śmieci. A że na scenie, w całym swoim neurotycznym majestacie, pojawia się jeszcze najmłodsza siostra Jean (Elizabeth Marvel), film staje się ilustracją starej prawdy, że z rodziną najlepiej wychodzi się na zdjęciu. 

Baumbach podgląda losy bohaterów na wyrywki, trochę w stylu rozsmakowanego w komediowych miniaturach Woody’ego Allena, zaś całą narrację dzieli na rozdziały odpowiadające anegdotom o kolejnych postaciach. Rodzinę pokazuje jako pole nieustannej bitwy, strefę walki o wpływy, a miłość – jak coś, czego do końca nie rozumiemy i z czym obchodzimy się jak dziecko z zapałkami. Nie ma w jego filmie scenariuszowych "samograjów" w rodzaju sceny obiadu, podczas którego na jaw wychodzą skrywane tajemnice, a do głosu dochodzą nawarstwiające się latami resentymenty. Zamiast tego Baumbach pokazuje bohaterów – całkiem dosłownie – w zderzeniu z materią lub w dynamicznych konfrontacjach z innymi ludźmi. Raz będzie to pościg za przypadkowym mężczyzną, który pomylił (albo i nie) kurtki, kiedy indziej – problemy z zaparkowaniem samochodu, prowadzące do zaskakującego wybuchu agresji. Historia nowojorczyków z ciężką neurozą nie doczekała się póki co lepszej formy – nieco skeczowej, bezładnej, anegdotycznej. 

Sandler wykorzystuje komediową ekspresję, by wiarygodnie sportretować faceta, który nie potrafi znaleźć dla siebie nowego punktu odniesienia. Stiller pojawia się dopiero w późniejszej partii filmu, ale wypada równie przekonująco jako krawaciarz, dla którego sukces jest jednocześnie błogosławieństwem i klątwą. Baumbach zbyt często daje im szarżować, co przekłada się na nieco odklejone stylistycznie gagi. Ale choć Stiller miał więcej do roboty w "Greenbergu", natomiast Judd Apatow i Paul Thomas Anderson lepiej wykorzystali aktorski potencjał Sandlera, to zarówno w braterski konflikt, jak i w desperackie próby pojednania, nie musimy wierzyć na słowo.  

Baumbach pozostaje mistrzem opowiadania o ludziach w życiowej matni, zbierających owoce niezrealizowanych ambicji, obsesji wygrania sztafety pokoleń, albo egzystencji w cieniu silnego patriarchy. "The Meyerowitz Stories" jest dalszą podróżą w głąb tego świata. Miejsca, w którym bez względu na wiek i stosunek szans wykorzystanych do zmarnowanych na wszystko jest czas. Do czasu.